Saturn ma heksagon na biegunie, Jowisz ma trójkąt na orbicie. Hilda family, Hildan asteroids, rodzina planetoidy Hilda – to dość niezwykły twór składający się z ponad tysiąca obiektów, tak zwana grupa dynamiczna. Być może słyszeliście o dwóch grupach asteroid – Trojanach i Grekach. Obiekty te znajdują się na orbicie Jowisza sześćdziesiąt stopni za i sześćdziesiąt stopni przed gigantem i obracają wraz z nim dookoła Słońca. Termin „trojanie” obecnie używany jest jako nazwa analogicznych planetoid na orbitach innych planet, w 2010 odkryliśmy nawet pierwszy taki obiekt na orbicie Ziemi.
Hildy to jednak zupełnie inna historia. Nie tkwią one nieruchomo w odniesieniu do Jowisza. Są w rezonansie orbitalnym 2:3, czyli w ciągu dwóch jupiterowych lat, okrążają one Słońce trzykrotnie. Wspólnie zakreślają trójkąt o nieznacznie zwiększonej gęstości w wierzchołkach. To jednak nie wszystko - figura jako całość obraca się wraz z Jowiszem, ale dana planetoida nie tkwi w jednym miejscu figury, tylko po niej wędruje.
Podziwiając tę dynamiczną równowagę można zauważyć jak niektóre obiekty zbliżają się do Słońca, inne oddalają się jakby miały być wyrzucone w przestrzeń, jak przechodzą przez gęściejsze wierzchołki i śmigają przez mniej zaludnione krawędzie. Pozorny nieład tworzy konkretny wzór. Nie wiem czy ktoś sam wymyśliłby taki układ. Nawet jeśli, to pewnie krytycy wątpiliby w możliwość stabilnego istnienia czegoś takiego.
Dla mnie rodzina Hildy to świetny odpowiednik sytuacji obserwowanej w galaktykach spiralnych. Gdy zaczęto je badać sądzono, że jaśniejsze ramiona zawierają więcej gwiazd (co jest to prawdą) i że gwiazdy te obracają się wraz z galaktyką (co nie jest prawdą). Modele pokazywały, że taki układ nie mógł być stabilny. Pomijając pytanie jak coś takiego w ogóle mogło powstać, gdy symulacje rozpoczynano od spiralnego układu, bardzo szybko rozmywał się on i galaktyki stawały się jednolitymi dyskami. Wyjaśnieniem okazała się właśnie taka dynamiczna równowaga, gdzie ramiona galaktyki obracają się z inną prędkością niż gwiazdy w galaktyce. Tak jak obiekty w rodzinie Hildy nie są częścią danego rogu czy krawędzi, tak gwiazdy obiegając centrum galaktyki przechodzą przez rzadsze i gęściejsze obszary.
Źródła:
http://sajri.astronomy.cz/asteroidgroups/groups.htm - Źródło animacji, Petr Scheirich
http://en.wikipedia.org/wiki/Hilda_family - Rodzina Hildy
http://pl.wikipedia.org/wiki/2010_TK7 - Ziemski Trojańczyk
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz