Niezwykłościami układu Saturna można by obdzielić cały układ planetarny i nikt nie mógłby narzekać. Na północy planety znajduje się sześciokątna formacja chmur z ogromnym wirem w centrum, nie mniej widowiskowy wir znajduje się na południowym biegunie. Wśród jego księżyców jest Tytan, jedyny w układzie słonecznym księżyc z atmosferą (gęściejszą od ziemskiej), Enceladus z lodowymi gejzerami wyrzucającymi organiczne związki chemiczne w przestrzeń, przypominający Gwiazdę Śmierci Mimas, przypominający orzech włoski Japet czy gąbczasty Hyperion.
Najwięcej sławy przysparzają mu jednak pierścienie. Pasy lodowych drobin zaczynają się około 6500 km nad równikiem Saturna i (poprzecinane przerwami) sięgają aż 120 000 km wyżej. Jednocześnie te ogromne powierzchnie w większości mają grubość zaledwie dziesięciu metrów. To znaczy, że jeśli Saturna zmniejszylibyśmy do rozmiaru dziesięciu centymetrów, pierścienie miałyby grubość niecałych dwóch nanometrów. Byłyby sto tysięcy razy cieńsze od ludzkiego włosa. Byłyby kilkukrotnie cieńsze od błony komórek żywych organizmów.
W znakomitej większości pierścienie Saturna tworzą gładkie, regularne płaszczyzny. Do głosu czasem dochodzą niektóre z sześćdziesięciu dwóch księżyców i setek drobniejszych „księżycków” (ang. moonlets). To one tworzą co najmniej niektóre z przerw w pierścieniach i zakłócają ich idealny kształt. Jeśli poruszają się w płaszczyźnie równika Saturna mogą okresowo wywoływać fale na ich powierzchni:
(Prometeusz mieszający w pierścieniu F)
Jeśli jednak orbita satelity jest nachylona, może on pociągnąć część lodowych okruchów powyżej lub poniżej płaszczyzny równika. Wtedy pierścienie mogą pokazać ząbki. Niektóre z nich rozciągają się nawet na 2500 metrów (zgodnie z poprzednim porównaniem byłaby to średnica czerwonej krwinki). W czasie równonocy na Saturnie (raz na piętnaście lat), gdy pierścienie ustawione są krawędzią do Słońca, te formacje rzucają piękny cień na resztę pierścienia:
Źródła:
The Tallest Peaks
Images of Saturn from the Cassini Mission
Equinox reveals never-before-seen vertical structures
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz